Mô hình Ponzi là gì? Từ nguồn gốc đến cách thức hoạt động
Last updated
Last updated
Mô hình Ponzi, một cái tên gắn liền với những vụ lừa đảo tài chính đình đám, đã và đang gieo rắc nỗi sợ hãi cho các nhà đầu tư. Nhưng bạn có thực sự biết rõ mô hình Ponzi là gì? Vậy thì bài viết này sẽ đưa bạn vào hành trình khám phá nguồn gốc của mô hình này, đồng thời vén màn bí mật về cách thức hoạt động tinh vi của nó. Hãy trang bị kiến thức để nhận diện và tránh xa những cạm bẫy Ponzi đầy cám dỗ!
Trước khi tìm hiểu về mô hình Ponzi là gì? Chúng ta nhớ lại câu chuyện về Charles Ponzi – cha đẻ của mô hình Ponzi.
Mô hình Ponzi, một thuật ngữ quen thuộc trong giới đầu tư, được đặt tên theo Charles Ponzi, một người đàn ông Ý nhập cư vào Mỹ vào những năm 1920. Ponzi đã thực hiện một trò lừa đảo tài chính phức tạp, hứa hẹn lợi nhuận hấp dẫn cho những người đầu tư vào một công ty bưu chính quốc tế.
Tuy nhiên, thay vì đầu tư vào hoạt động kinh doanh thực sự, Ponzi sử dụng tiền của những người đầu tư mới để trả lợi nhuận cho những người đầu tư cũ. Hệ thống này tồn tại dựa trên việc thu hút thêm nhà đầu tư mới, tạo thành một chuỗi liên tục của những lời hứa và sự lừa dối.
Câu chuyện của Charles Ponzi đã trở thành bài học đắt giá về mô hình lừa đảo tài chính mang tên chính hắn. Vậy mô hình Ponzi là gì?
Mô hình Ponzi được hiểu là một hình thức huy động vốn bất hợp pháp, dựa trên việc sử dụng tiền của nhà đầu tư sau để trả lãi và gốc cho nhà đầu tư trước, không có hoạt động kinh doanh thực sự tạo ra lợi nhuận.
Nói cách khác, mô hình Ponzi dựa trên việc thu hút thêm nhà đầu tư mới để duy trì hoạt động, thay vì tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh thật sự. Khi số lượng nhà đầu tư mới giảm xuống, mô hình này sẽ sụp đổ, dẫn đến thiệt hại cho phần lớn nhà đầu tư.
Mô hình Ponzi được ví như một sơ đồ kim tự tháp, với những người đầu tư cấp cao nhận được lợi nhuận từ tiền của những người đầu tư cấp thấp. Người sáng lập scheme là người đứng đầu kim tự tháp, thu lợi nhuận cao nhất và có quyền kiểm soát toàn bộ hệ thống.
Những người đầu tư cấp cao, được người sáng lập scheme tuyển dụng, sẽ tiếp tục tuyển dụng thêm những người đầu tư cấp thấp. Hệ thống này hoạt động theo nguyên tắc “lợi nhuận cho những người đầu tư cũ được trả bằng tiền của những người đầu tư mới”, tạo ra một chuỗi liên tục của những lời hứa và sự lừa dối.
Mô hình Ponzi lợi dụng lòng tham của con người, hứa hẹn lợi nhuận cao bất thường, không rủi ro và thu hút những người muốn kiếm lợi nhanh chóng. Lòng tham dẫn đến việc người đầu tư không kiểm tra kỹ thông tin dự án, dễ dàng tin tưởng vào những lời hứa không thực tế.
Hơn nữa, áp lực xã hội và sự cạnh tranh trong việc “làm giàu nhanh” cũng là yếu tố thúc đẩy người đầu tư tham gia vào scheme Ponzi, dù họ biết rõ rủi ro tiềm ẩn.
Xem thêm nội dung bài viết: